زوال عقل دیجیتالdigital dimentia اصطلاحی است که برای توصیف زوال شناختی و مشکلات حافظه ناشی از استفاده بیش از حد از فناوری دیجیتال، مانند تلفن‌های هوشمند، رایانه‌ها و تبلت‌ها به کار می‌رود. این وضعیت با علائمی از جمله فراموشی، مشکل در تمرکز و کاهش توانایی تمرکز مشخص می‌شود. با ظهور فناوری در زندگی روزمره ما، درک تأثیر منفی بالقوه‌ای که می‌تواند بر سلامت مغز ما داشته باشد، مهم است. درک زوال عقل دیجیتال برای افزایش آگاهی در مورد خطرات احتمالی وابستگی بیش از حد به دستگاه‌های دیجیتال و تشویق به تعادل در استفاده از آنها بسیار مهم است.

تأثیر زمان بیش از حد استفاده از صفحه نمایش بر عملکرد شناختی

دستگاه‌های دیجیتال و فناوری به بخش جدایی‌ناپذیری از زندگی روزمره تبدیل شده‌اند و گوشی‌های هوشمند، تبلت‌ها، رایانه‌ها و ساعت‌های هوشمند تنها چند نمونه از آنها هستند. این دستگاه‌ها شیوه ارتباط، کار و سرگرمی ما را متحول کرده‌اند، اما تأثیر قابل توجهی بر عملکرد و رفتار مغز نیز دارند.

انجام همزمان چند کار، پردازش سریع اطلاعات و حواس‌پرتی‌های مداوم می‌تواند منجر به کاهش دامنه توجه، مشکلات حافظه و مشکل در عملکردهای شناختی شود. این امر می‌تواند با افزایش اضطراب، استرس و وابستگی به دستگاه‌های دیجیتال برای فعالیت‌های روزانه، بر رفتار تأثیر بگذارد.

علاوه بر این، قرار گرفتن طولانی مدت در معرض صفحات نمایش می‌تواند مانع رشد مغز شود و به طور بالقوه منجر به اثرات طولانی مدت بر توانایی‌های شناختی شود. تحقیقات نشان می‌دهد که استفاده بیش از حد از صفحه نمایش در دوران کودکی ممکن است خطر ابتلا به بیماری آلزایمر و زوال عقل مرتبط با آن را در بزرگسالی افزایش دهد. این به این دلیل است که ضعف در یادگیری زبان، اختلال در عملکرد اجرایی و اختلال در رشد مغز در دوران کودکی می‌تواند به زوال شناختی در مراحل بعدی زندگی منجر شود.

دامنه توجه و فعالیت ذهنی

پیشرفت سریع فناوری تأثیر عمیقی بر دامنه توجه و فعالیت ذهنی داشته است. مطالعه‌ای توسط مایکروسافت نشان داد که دامنه توجه از ۱۲ ثانیه در سال ۲۰۰۰ به کمتر از ۸ ثانیه در سال ۲۰۱۳ کاهش یافته است، که کوتاه‌تر از دامنه توجه یک ماهی قرمز است. این کاهش به استفاده مداوم از دستگاه‌های دیجیتال و بمباران مداوم اطلاعات نسبت داده شده است.

اگرچه فناوری، پتانسیل افزایش مهارت‌های شناختی را از طریق فعالیت‌هایی مانند بازی‌های ویدیویی ارائه می‌دهد، اما معایب بالقوه‌ای نیز دارد. همانطور که قبلاً گفته شد، استفاده بیش از حد از فناوری می‌تواند منجر به کاهش دامنه توجه و اضافه بار شناختی شود. علاوه بر این، استفاده مداوم از دستگاه‌های دیجیتال می‌تواند منجر به کاهش تعامل رو در رو و افزایش انزوای اجتماعی شود.

تأثیر منفی بر عملکرد حافظه

تحریک بیش از حد مزمن حسی ناشی از صرف زمان زیاد برای کار با صفحه نمایش نیز می‌تواند منجر به مشکلات حافظه و تمرکز شود . بمباران مداوم اطلاعات و محرک‌ها می‌تواند مغز را تحت الشعاع قرار دهد و منجر به مشکلاتی در پردازش و حفظ اطلاعات شود. علاوه بر این، وابستگی به تلفن‌های هوشمند برای بازیابی اطلاعات می‌تواند به فراموشی کمک کند، زیرا افراد ممکن است به جای تکیه بر حافظه خود، برای ذخیره و دسترسی به اطلاعات به دستگاه‌های خود متکی باشند.

علاوه بر این، مفهوم ابرمتن‌ها hyper text، که امکان خواندن و پیمایش غیرخطی از طریق متون الکترونیکی را فراهم می‌کنند، می‌تواند بر یادآوری حافظه تأثیر بگذارد. مطالعات نشان داده‌اند که خواندن و درک اطلاعات از ابرمتن‌ها می‌تواند چالش برانگیزتر از خواندن خطی سنتی باشد، که به طور بالقوه منجر به کاهش ماندگاری مطالب در حافظه می‌شود.

سلامت مغز و توانایی‌های شناختی

فناوری دیجیتال تأثیر قابل توجهی بر سلامت مغز و توانایی‌های شناختی داشته است. استفاده گسترده از فناوری با کاهش اتصال مغز، مشکلات توجه و عملکرد شناختی پایین‌تر مرتبط دانسته شده است.

عوامل کلیدی که باید هنگام بررسی رابطه بین فناوری دیجیتال و سلامت مغز در نظر گرفته شوند شامل مدت زمان و کیفیت زمان استفاده از صفحه نمایش، انواع فعالیت‌های انجام شده و سن و توانایی‌های شناختی فرد است. مهم است که زمان استفاده از صفحه نمایش را با فعالیت‌های آفلاین متعادل کنید و از فناوری دیجیتال به روش‌هایی استفاده کنید که تحریک شناختی و سلامت روان را ارتقا دهد. به طور کلی، اگرچه فناوری دیجیتال می‌تواند اثرات بالقوه مفیدی بر سلامت مغز داشته باشد، اما در صورت عدم استفاده آگاهانه، شرایطی را برای کاهش توانایی‌های شناختی و سلامت مغز نیز ایجاد می‌کند.

اقدامات پیشگیرانه برای کاهش خطر ابتلا به زوال عقل دیجیتال

با رواج روزافزون استفاده از فناوری در زندگی روزمره ما، انجام اقدامات پیشگیرانه برای محافظت از سلامت شناختی و جلوگیری از زوال عقل دیجیتال ضروری است. از اجرای سم‌زدایی‌های دیجیتال گرفته تا تمرین وضعیت بدنی مناسب و گنجاندن فعالیت‌های محرک مغز، استراتژی‌های متعددی وجود دارد که می‌تواند به کاهش تأثیر منفی احتمالی زمان طولانی استفاده از صفحه نمایش بر مغز ما کمک کند. بیایید به برخی اقدامات پیشگیرانه برای محافظت از سلامت روان خود در عصر دیجیتال بپردازیم.

تعیین محدودیت‌های واقع‌بینانه برای زمان استفاده از صفحه نمایش

تعیین محدودیت‌های واقع‌بینانه برای زمان استفاده از صفحه نمایش برای کودکان و نوجوانان برای رشد کلی بسیار مهم است. زمان بیش از حد استفاده از صفحه نمایش با تأثیرات منفی بر یادگیری زبان، عملکرد اجرایی، رشد شناختی و مغزی، اعتیاد به فناوری و انزوای اجتماعی مرتبط دانسته شده است. محدود کردن زمان استفاده از صفحه نمایش فرصت‌های بیشتری را برای تعامل رو در رو، بهبود مهارت‌های زبانی و افزایش فعالیت بدنی فراهم می‌کند که همگی برای رشد سالم ضروری هستند.

برای تعیین محدودیت‌های واقع‌بینانه در مورد زمان استفاده از صفحه نمایش، والدین و مراقبان می‌توانند محدودیت‌های زمانی روزانه را اعمال کنند، مناطق بدون فناوری را در خانه ایجاد کنند و فعالیت‌های جایگزین مانند مطالعه، بازی در فضای باز یا انجام سرگرمی‌ها را تشویق کنند. مهم است که بزرگسالان عادات سالم استفاده از صفحه نمایش را برای کودکان و نوجوانان الگوسازی کنند و جایگزین‌های جذابی برای سرگرمی‌های مبتنی بر صفحه نمایش ارائه دهند. با تعیین محدودیت‌های واقع‌بینانه در مورد زمان استفاده از صفحه نمایش، می‌توانیم به حمایت از رشد شناختی و رفاه کلی کودکان و نوجوانان کمک کنیم.

فعالیت بدنی بیشتری را در زندگی روزمره بگنجانید.

گنجاندن حداقل ۳۰ دقیقه فعالیت بدنی در برنامه روزانه برای سلامت کلی جسمی و روانی ضروری است. چه پیاده‌روی سریع باشد، چه تمرین یوگا یا شرکت در یک کلاس ورزشی، پیدا کردن زمانی برای حرکت دادن بدن به کاهش استرس، افزایش سطح انرژی و دور نگه داشتن شما از دستگاهتان کمک می‌کند. با انجام فعالیت بدنی منظم، می‌توانید خلق و خوی خود را تقویت کرده و اندورفین آزاد کنید که به طور طبیعی باعث بهبود خلق و خو می‌شود.

به یاد داشته باشید، پیدا کردن فعالیت‌های بدنی مناسب که از آنها لذت می‌برید، برای حفظ یک روال منظم و حفظ تعامل شما در فضای مجازی بسیار مهم است. چه رقصیدن باشد، چه دوچرخه‌سواری یا انجام یک ورزش، فعالیت‌هایی را انتخاب کنید که برای شما شادی به ارمغان بیاورد و گنجاندن آنها را در زندگی روزمره خود در اولویت قرار دهید. با انجام این کار، نه تنها شاهد بهبود سلامت جسمی خود خواهید بود، بلکه بدون استفاده از فناوری، سطح استرس کاهش یافته و خلق و خو و انرژی بیشتری را تجربه خواهید کرد.

در  کارگاه انسان و گوشی هوشمند در عصر کم تحرک بیشتر به این موضوع میپردازیم و دو هفته تمرین سم زدایی دیجیتال نیز با هم داریم. پیش نیاز شرکت در این کارگاه، کارگاه الفبای عصب واگ و آشنایی با صدای بدن است.